Skip to main content

Disgrifiad tymhorol - Cain Hughes


Disgrifiad tymhorol - Cain Hughes


Câf fy nharo gan arogl aelwydaidd catrefol wrth gamu dros y ci defaid sy’n hawlio’i lle yn
nrws y tŷ, yn malio dim. Caeaf y drws yn gleb tu ôl i mi i nadu’r gwrês rhag dianc o gysur
pedair wal y tŷ. Gwn yn iawn beth sydd i swpar wrth i arogl lobsgows fy nghroesawu wrth i
mi gerddded trwy ddrws y gegin gan ffyrnigo’r bwystfil swnllyd sy’n godaran yn fy stumog. Â
hithau bellach yn ganol Rhagfyr, hongia addurniadau Nadoligaidd yma ac acw ar hyd y
waliau, a goleuadau bychain o gwmpas y ffenestri, eu melyn llachar yn cyferbynnu â düwch
bygythiol yr awyr. Mae oerfel y gaeaf ar ei orau ac yn byseddu gwadnau fy nhraed wrth i mi
gicio fy esgidiau o dan y fainc a chladdu fy nhraed yn fy slipas. Teimlaf blaenau fy mysedd
diffrwyth yn cynhesu wrth i mi’w hofran uwch ben yr Aga cyn llenwi’r tegell a’i roi ar ei phlât
. Sudda fy nhraed i ddyfnder y carped wrth i mi gamu mewn i’r parlwr a châf chwiff o wrês y
stôf goed ar fy nghroen wrth i’r carped fy arwain yn agosach at y tân. Yr unig olau sy’n
goleuo’r ystafell yw’r goleuadau o amgylch y lle tân a sydd yn gorffwys ar ganghenau’r
goeden ‘Dolig yng nghornel yr ystafell. Dawnsia fflamau’r tân yn fyw yng nghanol
llonyddwch yr ystafell a torra’r clecian cyson ar ddistawrwydd y tywyllwch trwm. Eisteddaf o
flaen y stôf am sbel i gynhesu ymhellach, y gwrês tanbaid yn cosi blaen fy nhrwyn. Wrth
ochr y tân safa tair canwyll, pob un wedi’u goleuo i wneud y lle edrych yn fwy cartefol,
chwedl Mam. Llenwa arogl cryf y ffrwythau sych ar y bwrdd yn gymysg ag arogl melys y
canhwyllau fy ffroenau wrth i mi astudio addurniadau sy’n gorchuddio’r goeden ‘Dolig. Wrth i
sŵn y tegell yn berwi ganu yn yn fy nghlustiau, âf yn ôl i’r gegin i wneud mygiad o de
gwyrdd a llenwi llond powlen o lobsgows i gynhesu fy nhu mewn.
Llusgaf fy nhraed yn ôl i gynhesrwydd y parlwr a gafael yn dynn mewn planced a swatio
rhwng breichiau’r gadair o flaen y tân. Wrth i’r nos nesáu a’r lleuad yn pician trwy’r ffenest,
dechreua’r glaw gilio a tharo’n ysgafn ar wydr y ffenest. Syllaf ar y fflamau melyn-oren yn
diflannu i ddüwch di-ddiwedd y simdda a llwyeidiaf y lobsgows i fy ngheg. Yng nghysur
pedair wal y parlwr, suddaf yn is i’r gadair a chollaf fy hun yn nistawrwydd cartrefol fy
nghartref.

Comments

Popular posts from this blog

Ser-ddewinio - Ceri

Tasg sydyn y dydd heddiw oedd ysgrifennu'r hyn oedd yn y ser ddoe - tasg amserol.  Ceri sydd wedi mynd ati i fentro... Mawrth y 23ain, 2020 Mae eich tynged yn glir o’ch blaen. Mae rwan yn amser da i chi fyfyrio,darllen, ysgrifennu, a chlirio yn y ty ar eich pen eich hun. Byddwch yn barod i dderbyn eich cyngor eich hun, gan na fydd neb arall wrth law. Byddwch yn annibynnol, yn gryf, ac yn hapus.

Ymson Gwil - Hana Mair Jones 11.11.20

 Ymson Gwil - Hana Mair Jones A hithau'n ddiwrnod i ni gofio - Hana sy'n ymateb i'r ddrama 'I'r gad fechgyn Gwalia'. Bore Dydd Mawrth, 22ain o Fedi, 1915 Mwd slwtsh sydd i'w weld yma, nid mynyddoedd moel ond anialwch o fudredd. Dwin gweld ambell fynydd ond nid y rhai fel sydd adra, pentyrrau o gyrff marw dwi'n ei weld. Mae'r hiraeth yn rhy hir, y boen yn rhy boenus a'r ofn yn rhy ofnus. Braf oedd deffro borau, y mynyddoedd yn gwisgo'u hetiau niwl a'r llyn fel gwydr, ond nawr dim ond darnau miniog garw y gwydr wedi'i falu'n fan sydd yma, breuddwydion y milwyr ifanc sydd bellach yn y nen. Wela i Twm a Hari ochr draw yn smocio'u cetyn, yn chwerthin yn llawen wrth iddynt sibrwd i'w gilydd. Bechgyn ffôl, yn meddwl mai amser anturus yw hyn, 'once in a life time opportunity' fel udodd y Parchedig John Williams, Brynsiencyn iddynt wrth iddo lenwi meddyliau'r diniwed â gwenwyn y rhyfel. Syllaf ar Gruff sy'n eistedd

Haf 2020 - Gronw Ifan Ellis-Griffith

Dyma ddarn arbennig gan Gronw yn cyfleu teimladau a rhwystredigaeth nifer sydd yr un oed ag o.  Darn sydd wedi ei gyflwyno ar dudalen Cor -ona ar Facebook yn wreiddiol.  Diolch Gronw am gael eu cofnodi yma hefyd.   Haf 2020 [PENNILL 1] Daeth terfyn ar blentyndod A’n gadael ni mewn syndod. Fe chwalwyd ein gobeithion A’n rhoi ni o dan gloeon. [PENNILL 2] Pob gŵyl wedi ei symud I ryw ddyddiad pell, newydd. Y gwaith i gyd yn ofer, A’i hyn yw ein cyfiawnder? [CYTGAN] Haf dwy fil ag ugain, Rwy ti yn un milain. Haf dwy fil ag ugain, A ‘da ni ein hunain, ‘da ni ein hunain. [PONT] Fe ddaw eto haul ar fryn, Fe ddaw eto ddyddiau da. Fe godwn o fan hyn, A dathlu cyn terfyn ha’. [8 CANOL] [CYTGAN]