Skip to main content

Disgrifiad tymhorol - Cain Hughes


Disgrifiad tymhorol - Cain Hughes


Câf fy nharo gan arogl aelwydaidd catrefol wrth gamu dros y ci defaid sy’n hawlio’i lle yn
nrws y tŷ, yn malio dim. Caeaf y drws yn gleb tu ôl i mi i nadu’r gwrês rhag dianc o gysur
pedair wal y tŷ. Gwn yn iawn beth sydd i swpar wrth i arogl lobsgows fy nghroesawu wrth i
mi gerddded trwy ddrws y gegin gan ffyrnigo’r bwystfil swnllyd sy’n godaran yn fy stumog. Â
hithau bellach yn ganol Rhagfyr, hongia addurniadau Nadoligaidd yma ac acw ar hyd y
waliau, a goleuadau bychain o gwmpas y ffenestri, eu melyn llachar yn cyferbynnu â düwch
bygythiol yr awyr. Mae oerfel y gaeaf ar ei orau ac yn byseddu gwadnau fy nhraed wrth i mi
gicio fy esgidiau o dan y fainc a chladdu fy nhraed yn fy slipas. Teimlaf blaenau fy mysedd
diffrwyth yn cynhesu wrth i mi’w hofran uwch ben yr Aga cyn llenwi’r tegell a’i roi ar ei phlât
. Sudda fy nhraed i ddyfnder y carped wrth i mi gamu mewn i’r parlwr a châf chwiff o wrês y
stôf goed ar fy nghroen wrth i’r carped fy arwain yn agosach at y tân. Yr unig olau sy’n
goleuo’r ystafell yw’r goleuadau o amgylch y lle tân a sydd yn gorffwys ar ganghenau’r
goeden ‘Dolig yng nghornel yr ystafell. Dawnsia fflamau’r tân yn fyw yng nghanol
llonyddwch yr ystafell a torra’r clecian cyson ar ddistawrwydd y tywyllwch trwm. Eisteddaf o
flaen y stôf am sbel i gynhesu ymhellach, y gwrês tanbaid yn cosi blaen fy nhrwyn. Wrth
ochr y tân safa tair canwyll, pob un wedi’u goleuo i wneud y lle edrych yn fwy cartefol,
chwedl Mam. Llenwa arogl cryf y ffrwythau sych ar y bwrdd yn gymysg ag arogl melys y
canhwyllau fy ffroenau wrth i mi astudio addurniadau sy’n gorchuddio’r goeden ‘Dolig. Wrth i
sŵn y tegell yn berwi ganu yn yn fy nghlustiau, âf yn ôl i’r gegin i wneud mygiad o de
gwyrdd a llenwi llond powlen o lobsgows i gynhesu fy nhu mewn.
Llusgaf fy nhraed yn ôl i gynhesrwydd y parlwr a gafael yn dynn mewn planced a swatio
rhwng breichiau’r gadair o flaen y tân. Wrth i’r nos nesáu a’r lleuad yn pician trwy’r ffenest,
dechreua’r glaw gilio a tharo’n ysgafn ar wydr y ffenest. Syllaf ar y fflamau melyn-oren yn
diflannu i ddüwch di-ddiwedd y simdda a llwyeidiaf y lobsgows i fy ngheg. Yng nghysur
pedair wal y parlwr, suddaf yn is i’r gadair a chollaf fy hun yn nistawrwydd cartrefol fy
nghartref.

Comments

Popular posts from this blog

Am dro i Ben y Cil - Emrys Evans

  Pen Y Cil Ym mhen draw Llyn, mae pentir carregog yn ymestyn i'r mor, yn trio ei ora i gydio  yn yr ynys sydd yn gorwedd o'i flaen. Ar ddiwrnod cymylog o fis Medi, mae'r llystyfiant a oedd yn llawn lliw a bwrlwm ychydig fisoedd yn ol, yn sefyll yn frown ac yn grimp erbyn hyn. Mae'r aer yn dawel, dim ond swn y frwydr ddiddiwedd rhwng y creigiau a'r cefnfor, yn taro yn erbyn ei gilydd bob eiliad sy'n pasio. Bob hyn a hyn, mae sgrech yr wylan neu swn giat yn hollti trwy sain undonog y mor, cyn dychwelyd i'r gylchred gyfarwydd yna unwaith eto. Weithiau hyd yn oed, mae swn awyren yn ein hatgoffa o’r byd dynol, er ei bod yn ddigon hawdd anghofio amdano mewn lle mor wyllt. Yn aml, mae dwr mor yn ffrwydro i fyny o bob ochr, ac yn darparu haen o halan hallt ar y creigiau sydd ym mhobman yma. O flaen y pentir, mae llethr serth y parwyd, golygfa fygythiol i unrhyw un sydd yn rhoi ei lygaid ar y darn enfawr o graig yma. Ar olwg agosaf, mae cymlethdod enfawr i glo...

Ymsonau Bachgen mewn dau gyfnod gwahanol - Beca Hughes

Mae Beca wedi mynd ati i sgwennu dwy ymson... mwynhewch Ymson bachgen mewn dau gyfnod gwahanol yn ei fywyd Ymson Ifan: Yn ystod y rhyfel byd cyntaf Rhyddid. Be ‘di hwnnw? Peth diethr iawn i mi. Rwy’n breuddwydio am fynd tu draw i fynyddoedd Eryri a gweld y byd go iawn. Rwy’n breuddwydio am gael gweld y dinasoedd mawr a’r golygfeydd godidog; ymweld a’r llefydd mwyaf ysblennydd yn y byd. Rwy’n dyheu am gyfarfod pobl newydd, pobl wahanol i bobl y chwarel. Ond na, mae’r chwarel yn garchar ac yma fyddai fyth, diolch i Wil, fy ‘mrawd’. Mae o’n teimlo fel breuddwyd, ond yn fwy fel hunllef, ond dwi’n gobeithio deffro. Deffro o’r hunllef afiach dwi’n ei ganol. Wil yn listio, Wil o bawb! Ni fysa Wil yn rhoi niwed i bry heb son am ladd gyd-ddyn. Mi fydd o yn union fel oen i’r lladdfa yn y fyddin, dydi’r fyddim ddim yn le iddo. Rwy’n teimlo’n ddrwg am y peth, ond pam ddylwn i? Ei benderfyniad o ei hun oedd listio, penderfyniad gwirion iawn. Dwi’m yn gallu coelio yr hyn mae Wil wedi’i...

Porthoer - Ela Pari

Un o dasgau cynta'r flwyddyn yn aml ydy ysgrifennu am le arbennig.   A hithau'n flwyddyn y m ôr, lle sydd well 'na thraethau Ll ŷn? Mae’r allt serth yn fy ngollwng ar y tywod sidan melyn sy’n chwibanu cân o groeso. Fel ci yn llyfu ei glwyfau mae’r môr yn golchi olion traed y dydd ac yn sibrwd y byd i gysgu. Tu ôl i’r gorwel mae’r haul yn suddo gan adael lliw ei fachau mwyar duon yn y cymylau gwyn glân. Er bod y ias yn crwydro’n oer lawr colar fy nghot mae lliwiau cynnes yr awyr yn fy nghadw ar y traeth. Mae tirlithriadau fel crychau yn heneiddio wyneb y clogwyn tal, ond mae’r gwair gwyrdd yn dawnsio’n rhydd i gerddoriaeth yr awel. Yn focs clo yng nghesail y clogwyni mae’r caffi a’r siop yn cuddio trysorau lliwgar, plastig. Dros y ffordd mae’r creigiau caled du yn llechu crancod â crafangau parod, ambell i fwced coll a hanes trist y rhai fu arno. Wrth lusgo fy nhraed ar hyd y tywod euraidd i ben arall y traeth, mae ambell i bysgotwr yn pacio eu cadeiri...