Skip to main content

Disgrifiad tymhorol - Cain Hughes


Disgrifiad tymhorol - Cain Hughes


Câf fy nharo gan arogl aelwydaidd catrefol wrth gamu dros y ci defaid sy’n hawlio’i lle yn
nrws y tŷ, yn malio dim. Caeaf y drws yn gleb tu ôl i mi i nadu’r gwrês rhag dianc o gysur
pedair wal y tŷ. Gwn yn iawn beth sydd i swpar wrth i arogl lobsgows fy nghroesawu wrth i
mi gerddded trwy ddrws y gegin gan ffyrnigo’r bwystfil swnllyd sy’n godaran yn fy stumog. Â
hithau bellach yn ganol Rhagfyr, hongia addurniadau Nadoligaidd yma ac acw ar hyd y
waliau, a goleuadau bychain o gwmpas y ffenestri, eu melyn llachar yn cyferbynnu â düwch
bygythiol yr awyr. Mae oerfel y gaeaf ar ei orau ac yn byseddu gwadnau fy nhraed wrth i mi
gicio fy esgidiau o dan y fainc a chladdu fy nhraed yn fy slipas. Teimlaf blaenau fy mysedd
diffrwyth yn cynhesu wrth i mi’w hofran uwch ben yr Aga cyn llenwi’r tegell a’i roi ar ei phlât
. Sudda fy nhraed i ddyfnder y carped wrth i mi gamu mewn i’r parlwr a châf chwiff o wrês y
stôf goed ar fy nghroen wrth i’r carped fy arwain yn agosach at y tân. Yr unig olau sy’n
goleuo’r ystafell yw’r goleuadau o amgylch y lle tân a sydd yn gorffwys ar ganghenau’r
goeden ‘Dolig yng nghornel yr ystafell. Dawnsia fflamau’r tân yn fyw yng nghanol
llonyddwch yr ystafell a torra’r clecian cyson ar ddistawrwydd y tywyllwch trwm. Eisteddaf o
flaen y stôf am sbel i gynhesu ymhellach, y gwrês tanbaid yn cosi blaen fy nhrwyn. Wrth
ochr y tân safa tair canwyll, pob un wedi’u goleuo i wneud y lle edrych yn fwy cartefol,
chwedl Mam. Llenwa arogl cryf y ffrwythau sych ar y bwrdd yn gymysg ag arogl melys y
canhwyllau fy ffroenau wrth i mi astudio addurniadau sy’n gorchuddio’r goeden ‘Dolig. Wrth i
sŵn y tegell yn berwi ganu yn yn fy nghlustiau, âf yn ôl i’r gegin i wneud mygiad o de
gwyrdd a llenwi llond powlen o lobsgows i gynhesu fy nhu mewn.
Llusgaf fy nhraed yn ôl i gynhesrwydd y parlwr a gafael yn dynn mewn planced a swatio
rhwng breichiau’r gadair o flaen y tân. Wrth i’r nos nesáu a’r lleuad yn pician trwy’r ffenest,
dechreua’r glaw gilio a tharo’n ysgafn ar wydr y ffenest. Syllaf ar y fflamau melyn-oren yn
diflannu i ddüwch di-ddiwedd y simdda a llwyeidiaf y lobsgows i fy ngheg. Yng nghysur
pedair wal y parlwr, suddaf yn is i’r gadair a chollaf fy hun yn nistawrwydd cartrefol fy
nghartref.

Comments

Popular posts from this blog

Haf 2020 - Gronw Ifan Ellis-Griffith

Dyma ddarn arbennig gan Gronw yn cyfleu teimladau a rhwystredigaeth nifer sydd yr un oed ag o.  Darn sydd wedi ei gyflwyno ar dudalen Cor -ona ar Facebook yn wreiddiol.  Diolch Gronw am gael eu cofnodi yma hefyd.   Haf 2020 [PENNILL 1] Daeth terfyn ar blentyndod A’n gadael ni mewn syndod. Fe chwalwyd ein gobeithion A’n rhoi ni o dan gloeon. [PENNILL 2] Pob gŵyl wedi ei symud I ryw ddyddiad pell, newydd. Y gwaith i gyd yn ofer, A’i hyn yw ein cyfiawnder? [CYTGAN] Haf dwy fil ag ugain, Rwy ti yn un milain. Haf dwy fil ag ugain, A ‘da ni ein hunain, ‘da ni ein hunain. [PONT] Fe ddaw eto haul ar fryn, Fe ddaw eto ddyddiau da. Fe godwn o fan hyn, A dathlu cyn terfyn ha’. [8 CANOL] [CYTGAN]

Newid - Myfi Fennwick

Newid Wedi'i hysbrydoli gan thema'r Diwrnod Barddoniaeth Cenedlaethol  Myfi aeth ati i sgwennu cerdd. Yn berfedd i’r pridd, pwyra pob cawr wddf i’r wybren fru, Er hagr yw pob enaid, maes o law nid newid sydd, Yn sgil cwyn y gapan cornicyll, troedio mewn rhyddid wna enaid glan, Gan fwydo ar feini llwydion, a chodi gwreiddiau o grombil tan. Hollta’r tir yn hanner gan buro baw ym mwrlwm bryn, Gan wegian dan bwysau moesau sydd eisioes yn tynnu’n dynn, A chraith ar gramen gwan yw plyg pob pwyth y bladur lafn, Yn atgof o ennyn ein hanes, a hwnnw’n frwydr am feiddio barn. Ac felly, golcha yn dy ogoniant, dyro drawiad ar ddrygni’r drefn, Paid dioddef llafn y gyllell, yn faich ar wasg dy gefn, Oherwydd o lefain llafn y cliw cwyn mewn pob cri, Yn sgil newid tro at fynydd a gwna yn gnawd amdana ti.

Porthoer - Ela Pari

Un o dasgau cynta'r flwyddyn yn aml ydy ysgrifennu am le arbennig.   A hithau'n flwyddyn y m ôr, lle sydd well 'na thraethau Ll ŷn? Mae’r allt serth yn fy ngollwng ar y tywod sidan melyn sy’n chwibanu cân o groeso. Fel ci yn llyfu ei glwyfau mae’r môr yn golchi olion traed y dydd ac yn sibrwd y byd i gysgu. Tu ôl i’r gorwel mae’r haul yn suddo gan adael lliw ei fachau mwyar duon yn y cymylau gwyn glân. Er bod y ias yn crwydro’n oer lawr colar fy nghot mae lliwiau cynnes yr awyr yn fy nghadw ar y traeth. Mae tirlithriadau fel crychau yn heneiddio wyneb y clogwyn tal, ond mae’r gwair gwyrdd yn dawnsio’n rhydd i gerddoriaeth yr awel. Yn focs clo yng nghesail y clogwyni mae’r caffi a’r siop yn cuddio trysorau lliwgar, plastig. Dros y ffordd mae’r creigiau caled du yn llechu crancod â crafangau parod, ambell i fwced coll a hanes trist y rhai fu arno. Wrth lusgo fy nhraed ar hyd y tywod euraidd i ben arall y traeth, mae ambell i bysgotwr yn pacio eu cadeiri...